Het Verdrag van Maastricht, ondertekend op 7 februari 1992, legt de grondslag van een nieuwe Europese architectuur. Het creëert een “Europese Unie” die zowel de Europese Gemeenschappen als twee politieke samenwerkingsgebieden tussen de lidstaten omvat (het GBVB en de JBZ). Het doel bestaat erin de ontwikkeling van deze drie elementen in een gemeenschappelijk kader te bevorderen. Deze nieuwe architectuur worden doorgaans voorgesteld in de vorm van een Griekse tempel met drie pijlers: de communautaire pijler met een supranationaal karakter en de tweede en derde pijler met een intergouvernementeel karakter.